Autor: Włodzimierz Rędzioch
Dnia 1 maja 2011 r. na Placu św. Piotra w Rzymie i sąsiadujących z nim ulicach zgromadziło się ponad półtora miliona wiernych. Przybyli do Rzymu ze wszystkich zakątków świata, by oddać cześć Papieżowi Polakowi, którego kochali. Jego 27-letni pontyfikat stał się częścią ich życia. O godz. 10 rozpoczyna się Msza św. beatyfikacyjna, której przewodniczy Benedykt XVI –przez wiele lat najbliższy współpracownik Jan Pawła II. O godz. 10.35 Papież wypowiada po łacinie formułę beatyfikacyjną: „Spełniając pragnienie naszego brata Agostino kardynała Valliniego, naszego wikariusza generalnego dla diecezji Rzymu, wielu innych braci w Episkopacie oraz licznych wiernych, po zasięgnięciu opinii Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych naszą władzą apostolską zgadzamy się, aby Czcigodny Sługa Boży Jan Paweł II, papież, od tej chwili nazywany był błogosławionym, a jego święto obchodzone mogło być w miejscach i zgodnie z regułami ustalonymi przez prawo 22 października każdego roku. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.
Jan Paweł II jest błogosławiony! Na fasadzie bazyliki zostaje odsłonięty olbrzymi portret Papieża Polaka. Dla wiernych to moment wielkiej radości: ludzie klaszczą, wznoszą okrzyki na cześć nowego Błogosławionego, powiewają flagami wszystkich narodów świata; nad placem wznosi się, podwieszony do czerwonych baloników, olbrzymi transparent z napisem: „Deo gratias”.
Przy trumnie bł. Jana Pawła II
Podczas gdy uwaga całego świata skupiona była na Placu św. Piotra, gdzie celebrowano Eucharystię, z watykańskiego Pałacu św. Karola wyszło trzech mężczyzn: Kardynał na wózku inwalidzkim, pchanym przez młodego, wysokiego księdza, oraz biskup w podeszłym wieku. Ten mały orszak przeszedł przez plac św. Marty i skierował się do bazyliki przez monumentalne drzwi zwane Bramą Modlitwy. Cisza i delikatne światło wnętrza świątyni kontrastowały z atmosferą Placu św. Piotra, zalanego promieniami słońca rzymskiej wiosny i ożywionego szumem świętującego tłumu. Mały orszak zbliżył się do ołtarza konfesji, przed którym ustawiona była już trumna z doczesnymi szczątkami bł. Jana Pawła II. Przy trumnie stało czterech gwardzistów szwajcarskich. Być może któryś z gwardzistów rozpoznał trzy pierwsze osoby, które pojawiły się w bazylice, by oddać cześć tyle co wyniesionemu do chwały ołtarzy Błogosławionemu: kard. Andrzeja Marię Deskura, emerytowanego przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, włoskiego biskupa Pierfranco Pastore, przez wiele lat sekretarza tej samej rady, oraz ks. Stefano Occellego, sekretarza Kardynała oraz jego niezastąpionego i wiernego pielęgniarza. Przez dłuższą chwilę kapłani modlili się w milczeniu, po czym bp Pastore i ks. Stefano zbliżyli się do drewnianej trumny i pobożnie jej dotknęli. Trumnę próbował dotkąć również kard. Deskur, ale nie udawało się, chociaż wyciągał, na ile mógł, prawe, zdrowe ramię (lewe jest sparaliżowane). Nie mógł podjechać bliżej wózkiem inwalidzkim, bo przeszkadzał mu szeroki podest i dekoracja z kwiatów. Wówczas ks. Stefano wyciągnął z jego kieszeni białą chustkę oraz różaniec, położył je na wieku trumny i po chwili oddał Kardynałowi, który z wielkim wzruszeniem ucałował przekazane mu przedmioty.
Był to bardzo ważny moment w życiu kard. Deskura, na który czekał od dawna. Gdy podano datę beatyfikacji Jana Pawła II, na kalendarzu w kardynalskim mieszkaniu codziennie pisano, ile dni pozostało do 1 maja: 100, 99, 98… Kardynał zdawał sobie sprawę, iż nie było oczywiste, że dożyje tej historycznej chwili, zważywszy na jego stan zdrowia i podeszły wiek. Lecz Opatrzność Boża chciała, by był świadkiem beatyfikacji swego najlepszego przyjaciela i powiernika.
Misja specjalna w Kościele
Dla kard. Deskura był to koniec misji, którą Jan Paweł II powierzył mu na początku swego pontyfikatu. Nazajutrz po wyborze na Stolicę Piotrową –17 października 1978 r. Papież udał się z wizytą do polikliniki Gemellego, aby odwiedzić ciężko chorego bp. Deskura. Przy tej okazji wygłosił improwizowane przemówienie, w którym powiedział między innymi: „Przybyłem tu, aby odwiedzić mojego przyjaciela, mojego kolegę, biskupa Andrzeja Deskura, przewodniczącego Papieskiej Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu, który od kilku dni, od dnia poprzedzającego konklawe, przebywa w ciężkim stanie w szpitalu. Chciałem złożyć mu wizytę, ale nie tylko jemu, również wszystkim chorym”.
Gdy bp Deskur wrócił do domu ze szpitala, otrzymał od Ojca Świętego list, który zaczynał się tymi słowami: „Teraz wiesz, jaka jest twoja misja w Kościele…”. Chodziło, oczywiście, o misję modlitwy za Jana Pawła II i jego pontyfikat. Pełnił tę misję przez 27 lat, aż do śmierci Jana Pawła II, a następnie, po jego odejściu do domu Ojca, kontynuował ją, modląc się o beatyfikację Jana Pawła II.
Przyjaciele
Wizyta w poliklinice Gemellego sprawiła, że światowa opinia publiczna dowiedziała się o przyjaźni dwóch wielkich Polaków: Karola Wojtyły i Andrzeja Marii Deskura. Przyjaźń, która zrodziła się w 1945 r. w krakowskim Seminarium Metropolitalnym, odnowiła się w czasie prac II Soboru Watykańskiego, a utwierdziła w czasie pontyfikatu Papieża Polaka, stając się prawdziwą komunią serc. Byli ze sobą w ciągłym kontakcie i spotykali się, na ile pozwalały na to zajęcia Ojca Świętego. W każdą niedzielę kard. Deskur był u Papieża na obiedzie, oczywiście, gdy Papież był w Watykanie. Do stałych spotkań należało także wspólne świętowanie imienin kard. Deskura – Jan Paweł II udawał się wtedy do Pałacu św. Karola, (tuż za absydą Bazyliki) w którym mieszkał Kardynał. W ostatnich latach, gdy Papież miał duże trudności z przemieszczaniem się, to solenizant przybywał do papieskiego apartamentu. Gdy siedzieli razem przy stole, bardzo byli do siebie podobni – choroby sprawiły, że obaj musieli używać wózków inwalidzkich, obaj mieli sparaliżowane lewe ramię i trudności w wypowiadaniu się, lecz rozumieli się bez słów.
Prywatny list
Jan Paweł II nigdy nie zapominał też o urodzinach przyjaciela, ale problem był w tym, że Andrzej Deskur urodził się 29 lutego 1924 r., a więc w roku przestępnym, dlatego mógł obchodzić urodziny co cztery lata. Papież żartował na ten temat, mówiąc, że – biorąc pod uwagę liczbę obchodzonych urodzin – kard. Deskur był osobą bardzo młodą.
Gdy w 2004 r. Kardynał skończył 80 lat, otrzymał od Jana Pawła II bardzo osobisty list. Gdy odwiedziłem go kilka dni później, pokazał go, mówiąc: „Zrób sobie kserokopię tego listu. Może kiedyś będziesz mógł go wykorzystać”. Przez wiele lat trzymałem kopię papieskiego listu w szufladzie, ale uważam, że nadszedł moment, by go opublikować. Oto co pisał Jan Paweł II do swego przyjaciela: „W dniu, w którym dziękujesz Bogu za osiemdziesiąt lat życia, jednoczę się z Tobą w modlitwie uwielbienia za wszelkie dobro, jakie w tym czasie zrodziło się dzięki Jego łasce. Tobie zaś samemu dziękuję przede wszystkim za te ostatnie dwadzieścia pięć lat, w których towarzyszysz mojej posłudze na Stolicy Piotrowej w wyjątkowy sposób: przez ofiarę cierpienia znoszonego w cichym oddaniu Chrystusowi i Jego Matce, w wytrwałej modlitwie i w duchu miłości do Kościoła oraz przez szczerą przyjaźń i braterską radę. Niech Twoje urodziny będą też okazją do wyrażenia wdzięczności za wszystko to, czego z Bożą pomocą zdołałeś dokonać jako kapłan, biskup i kardynał. Nie sposób tego wszystkiego wymienić. Jako Prezydent Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu usiłowałeś uczyć ludzi Kościoła takiego korzystania z nich, aby były one skutecznym środkiem ewangelizacji. Jako Prezydent Papieskiej Akademii Niepokalanej obficie czerpiesz ze skarbca Twojej Maryjnej duchowości, aby dawać świadectwo i budzić we wszystkich wiernych miłość do Tej, która przez swoje «fiat» dała początek dziełu naszego odkupienia. Pozwól, że wspomnę jeszcze aktywny udział w procesach beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych, szczególnie naszych, polskich, świętych. Kościół powszechny i Kościół w Polsce zawdzięczają Ci wiele. Niech dobry Bóg wynagradza Twój trud obfitymi łaskami.
Życzę, aby Twoje dwudzieste urodziny były szczególną okazją do doświadczania miłości tych, którzy otaczają Cię życzliwością, a dalsze lata posługi Kościołowi by były tak samo owocne jak osiem minionych dziesięcioleci. W modlitwie polecam Ciebie łaskawości Bożej i z serca błogosławię”.
Kim był kard. Andrzej Maria Deskur
Urodził się 29 lutego 1924 r. w Sancygniowie, niedaleko Kielc, w szlacheckiej rodzinie o francuskich korzeniach. W czasie wojny studiował na tajnych kompletach Uniwersytetu Jagiellońskiego –ukończył studia jako magister prawa rzymskiego i kościelnego w 1945 r. W tym samym roku wstąpił do krakowskiego Seminarium Metropolitalnego, gdzie poznał Karola Wojtyłę, seminarzystę starszego od siebie o cztery lata. 20 sierpnia 1950 r.Deskur został wyświęcony na kapłana przez kard. Pierre’a Gerliera, arcybiskupa Lyonu, w Saint–Bonnet-les-Oules we Francji. Kontynuował studia teologiczne na Uniwersytecie we Fryburgu, po czym rozpoczął pracę duszpasterską w Szwajcarii i Francji. W 1952 r. wezwano go do pracy w Watykanie – pracę w Kurii Rzymskiej dzieli ze studiami w Papieskiej Akademii Kościelnej, gdzie szkolą się przyszli dyplomaci Stolicy Apostolskiej. Nazwisko kard. Deskura kojarzone jest przede wszystkim z mediami. Już w 1952 r. zaczął pracować w Papieskiej Komisji Kinematografii i Radia – pierwszym w historii organie Kurii zajmującym się środkami społecznego przekazu, a w latach 1954-64 był jej podsekretarzem. W czasie Soboru Watykańskiego II był sekretarzem komisji, która przygotowała słynny dokument o mediach „Inter mirifica”. W 1973 r. Papież mianował go przewodniczącym Papieskiej Komisji (dziś Rady) ds. Środków Społecznego Przekazu. Dzięki jego wysiłkom powstało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, Filmoteka Watykańska oraz katolicka radiostacja „Veritas” na Filipinach, która emitowała programy religijne dla Azji i Oceanii. 17 czerwca 1974 r. ks. prał. Deskur został mianowany biskupem tytularnym Tene (Tunezja), a 30 czerwca 1974 r. otrzymał sakrę biskupią z rąk Pawła VI. Jan Paweł II natomiast mianował go emerytowanym przewodniczącym Papieskiej Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu, podnosząc go do godności arcybiskupiej (15 lutego 1980 r.). Pięć lat później, 25 maja 1985 r., Jan Paweł II włączył go do Kolegium Kardynalskiego – jego kościołem tytularnym stała się zabytkowa świątynia pw. San Cesareo in Palatio przy antycznej drodze rzymskiej via Appia.
W ostatnich latach stan zdrowia Kardynała znacznie się pogorszył, zmuszając go do prowadzenia życia poświęconego całkowicie modlitwie i lekturze. Lekarze dziwili się, że człowiek tak bardzo chory, z wieloma problemami zdrowotnymi, ciągle jeszcze żyje. Ten „cud” trwał do 3 września 2011 r., kiedy to dobiegło końca ziemskie życie Andrzeja Marii Deskura, by otworzyć się na życie wieczne u boku jego przyjaciela bł. Jana Pawła II. Tego dnia Kościół stracił swego wiernego i inteligentnego sługę, świętego kapłana oddanego całkowicie Matce Bożej, Polska natomiast utraciła wielkiego patriotę.
Artykuł ukazał się 10 września 2011 r. w języku włoskim w watykańskim dzienniku „L’Osservatore Romano”.
