Dzień ten ma także uświadomić wiernym ich odpowiedzialność za jakość powołań kapłańskich i zachęcić do modlitwy za pasterzy. Jedną z form stałej modlitwy jest „duchowa adopcja” kapłanów.
Światowy Dzień Modlitw o Uświęcenie Kapłanów, obchodzony oficjalnie w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa to zwyczaj wprowadzony przez Jana Pawła II w 1995 r. Z tej okazji Kongregacja ds. Duchowieństwa wydaje co roku okolicznościowy dokument. W tegorocznym liście do kapłanów prefekt tej dykasterii watykańskiej, kard. Darío Castrillón Hoyos, i jej sekretarz, abp Mauro Piacenza, przypominają o „pierwszeństwie modlitwy przed działaniem, ponieważ to od niej zależy jego skuteczność” i wskazują na wagę osobistej więzi każdego z kapłanów z Panem Jezusem, od której „w dużej mierze zależy misja Kościoła”. Zachęcają, by nie ulegać pokusie traktowania kapłaństwa jako raz przyjętego zobowiązania, które można wypełnić „machinalnie”, realizując program duszpasterski. W przesłaniu czytamy także: „Jedynym właściwym wymiarem naszego świętego powołania jest radykalizm. To całkowite poświęcenie może dokonać się w nas, choć jesteśmy świadomi naszej niewierności, jedynie jako ponawiana i przemodlona decyzja, którą Chrystus urzeczywistnia potem dzień po dniu”.
Hierarchowie watykańscy podkreślają potrzebę „macierzyństwa duchowego”, zachęcają kapłanów: „Zawierzmy się z ufnością modlitwie całego Kościoła – naszej Świętej Matki, macierzyństwu Ludu, którego jesteśmy pasterzami, ale któremu powierzona została piecza o nas i nasza świętość; prośmy o to zasadnicze wsparcie”. Dokument wskazuje na pilną potrzebę ruchu modlitewnego, którego głównym zadaniem będzie całodobowa adoracja eucharystyczna, „tak aby z każdego zakątka ziemi wciąż płynęła do Boga modlitwa adoracyjna, dziękczynna, uwielbienia, błagalna i wynagradzająca”. Jej głównym celem będzie wypraszanie dostatecznej liczby świętych powołań kapłańskich, a zarazem duchowe towarzyszenie poprzez swoiste macierzyństwo duchowe tym wszystkim, którzy zostali powołani do kapłaństwa służebnego.
List Kongregacji ds. Duchowieństwa wspomina postać św. Teresy od Dzieciątka Jezus, która wskazywała na potrzebę modlitwy za kapłanów. Warto wspomnieć, że w 100-lecie urodzin św. Teresy z Lisieux, na początku lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, narodziła się we Francji Misja modlitwy za kapłanów. Od 1995 roku Misja działa także w Polsce, została wstępnie zaakceptowana przez władze kościelne archidiecezji warszawskiej. Misja św. Teresy gromadzi osoby świeckie, szczególnie dzieci, które modlą się za powołanych do służby Bożej. Każdy z uczestników Misji modli się za jedną osobę duchowną (księdza, kleryka, zakonnika), stając się dla niej „Aniołem Modlitwy”. Polska Misja liczy ponad trzy tysiące „Aniołów”, które znają tylko imię kapłana i codziennie odmawiają za niego Modlitwę do Matki Bożej Kapłanów.
Dzień Modlitw za kapłanów, obchodzony oficjalnie w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, może być ewentualnie celebrowany w innym dniu, wyznaczonym przez biskupa diecezji. Ordynariusze zapraszają wówczas kapłanów na czuwania modlitewne, połączone z konferencjami duchowymi i uroczystym sprawowaniem Eucharystii. Dzień modlitw o uświęcenie kapłanów stanowi również dla wiernych świeckich okazję do modlitwy oraz dodatkowych form umartwienia czy wyrzeczenia, takich jak: post, jałmużna czy inne uczynki miłosierdzia.
Światowy Dzień Modlitw o Uświęcenie Kapłanów obchodzono po raz pierwszy, z inicjatywy Jana Pawła II, 23 czerwca 1995 r. W liście do kapłanów na Wielki Czwartek w 1995 r. Ojciec Święty pisał: „W Adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis napisałem: >Nowa ewangelizacja potrzebuje nowych głosicieli Ewangelii, to znaczy kapłanów, którzy starają się przeżywać swoje kapłaństwo, jako szczególną drogę do świętości. Wielki Czwartek, prowadząc nas do początków naszego kapłaństwa, przypomina nam również o obowiązku dążenia do świętości, byśmy byli sługami świętości wobec ludzi powierzonych naszej duszpasterskiej trosce<. W tym świetle wydaje się godna uwagi propozycja wysunięta przez Kongregację ds. Duchowieństwa, by w każdej diecezji obchodzić Dzień Modlitwy o Uświęcenie Kapłanów z okazji uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa lub w innym dniu, bardziej odpowiadającym lokalnym wymaganiom i zwyczajom duszpasterskim". Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, obchodzoną w piątek po oktawie Bożego Ciała, ustanowiono w Kościele w następstwie objawień Chrystusa, z których najsławniejszym było to z 16 czerwca 1675 r. – objawienie św. Małgorzacie Marii de Alacoque (1647-90), francuskiej wizytce z Paray-le-Monial. W objawieniu usłyszała ona słowa Chrystusa: „Oto Serce, które tak bardzo umiłowało ludzi, że nie szczędziło niczego aż do zupełnego wyniszczenia się dla okazania im miłości, a w zamian za to doznaje od większości ludzi tylko gorzkiej niewdzięczności, wzgardy, nieuszanowania, lekceważenia, oziębłości i świętokradztw, jakie oddają mu w tym Sakramencie Miłości. Lecz najbardziej boli Mnie to, że w podobny sposób obchodzą się ze Mną serca służbie mojej szczególnie poświęcone”. BP KEP