Każde miejsce i każda sytuacja są dobre, by stać się terenem agitacyjnej działalności sekt. Miejsca odpoczynku, pracy, poczekalnie, szpitale, przystanki autobusowe, akademiki, szkoły, korytarze instytucji charytatywnych, więzienia, biura, uczelnie, ulice, szlaki turystyczne, hotele, teatry, kina, muzea, wiece polityczne, uroczystości religijne, kursy językowe, kuchnie dla ubogich, świetlice osiedlowe i wiele innych – stają się obszarami działalności agitacyjnej członków sekt, miejscem gdzie nawiązywane są pierwsze kontakty z potencjalnymi adeptami.
Są to bardzo ważne chwile w procesie agitacji. Termin „agitacja” nie należy do słownika terminów naukowych, lecz jest powszechnie rozumiany jako „przekonywanie”. Celem agitacji jest dotarcie nie tyle do pojedynczego człowieka, ale do tłumów, dużych grup ludzi. Nosi na sobie pewne cechy jednostronności, powierzchowności, przypadkowości i namiętności. „Agitator” chce wstrząsnąć słuchaczem, zaskoczyć go, „przebudzić”, „porwać”, proponuje „drogę odwrotu i przejścia”, nie pozostawiając jednak czasu na zastanowienie, krytyczną analizę propozycji i wypowiedzenie się.
Niezwykle zróżnicowane są także formy pozyskiwania nowych adeptów sekty. Formy działalności misjonarskiej można podzielić, ze względu na intensywność działań i ich treściową powagę, na:
1) wyszukiwanie zainteresowanych – celem podjęcia pracy nad nimi i pozyskania ich dla sekty, co obejmuje wstępną rozmowę, nawiązanie pierwszego kontaktu, który jedynie daje nadzieję na pozytywne przyjęcie doktryny;
2) pogłębienie kontaktu z sektą – przygotowanie nowego, w pełni uświadomionego członka sekty, co wiąże się z całościowym przekazem doktryny, zmianą stylu życia, pełnym włączeniem w struktury sekty;
3) wykształcenie liderów, pionierów i zawodowych głosicieli – specjalne formy oddziaływania, których celem jest wyodrębnienie głosicieli z grona zwykłych wyznawców. Ta forma misjonarskiej działalności sekty nastawiona jest na długofalowe efekty, przetrwanie i dalszy rozwój struktur. Opiera się najczęściej na wyciągnięciu wniosków personalnych w oparciu o wyniki poprzednich faz pracy misjonarskiek.
Pośród metod pracy misjonarskiej można wyróżnić agitację przez głoszenie doktryny w wędrówce „od drzwi do drzwi”; obozy wędrowne, kursy, wykład publiczny, wykorzystanie sytuacji przypadkowych, werbowanie połączone z rozdawaniem czasopism, ulotki, wykorzystanie dramatu, filmu i sztuk scenicznych, obietnicę dóbr materialnych i włączenia w struktury ekonomiczne, kontakty towarzyskie, działalność polityczną, dzieła charytatywne, działalność kulturalną itd.
Wędrowanie „od drzwi do drzwi” jest dla niektórych sekt typową formą agitacji, zmierzającą do werbowania nowych członków przez wyszukiwanie „zainteresowanych”. Jest to „ewangelizacja” o charakterze osobowym. Polega bowiem na bliskim, bezpośrednim kontakcie osobowym z potencjalnym kandydatem na członka sekty. Wiąże się z poszukiwaniem „ludzi z problemami”, np. zrozpaczonych, samotnych, chorych. Nawiązaniu kontaktu sprzyja zadawanie absurdalnych pytań, na które ludzie nie są przygotowani, przy czym nie oczekuje się od nich odpowiedzi, a przeskakuje z tematu na temat. Celem takiej rozmowy jest speszenie osoby; przy okazji sonduje się jej opinię na temat Kościoła i wychwytuje wszelkie oznaki niezadowolenia. Bazując na tym zaprasza się do „poznania prawdy” albo „doświadczenia Chrystusa”, co umożliwia kontynuację spotkania.
Agitacja w tej formie często jest prowadzona przez dwie osoby: przez doświadczonego „głosiciela” oraz początkującego, który dopiero odbywa misjonarską praktykę. Niekiedy, w formie „przynęty” jako osoba towarzysząca występuje dziewczyna lub schludnie ubrane dzieci.
Agitatorzy są najczęściej dobrymi psychologami, trafnie odczytującymi emocje i stany psychiczne rozmówcy. Znają też dobrze prawidłowości rządzące wchodzeniem nowego adepta w nową grupę o charakterze religijnym. Aranżują więc spotkania zgodnie z etapem rozwoju zażyłości między nowym adeptem a sektą. Rozwój ten przebiega zasadniczo w trzech etapach: wchodzenia w grupę – obfituje w powtarzające się stany niepewności i ambiwalencję uczuć; konfrontacji z grupą – istotne jest wówczas właściwe określenie pozycji zaproszonego kandydata, które dokonuje się najczęściej poprzez testowanie grupy; ukształtowania się wspólnoty – polegające na coraz pełniejszym podjęciu współpracy rodzącej wzajemne wsparcie i empatię.
Obozy wędrowne i inne formy wakacyjnego wypoczynku są atrakcyjną propozycją, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Korzystając z tańszych „wakacji językowych”, obozów wędrownych, „pobytów rekreacyjnych” w interesujących ośrodkach, z „wycieczek tematycznych”, z „letnich seminariów w plenerze”, z różnych form „ekoturystyki”, „wakacyjnych zamyśleń”, „szkół medytacji” łatwo napotkać głosicieli różnych sekt. Zjawiają się jako organizatorzy, sąsiedzi, przygodni dyskutanci. Najłatwiej jest agitować, gdy sekta sama jest organizatorem całego obozu. Struktura wakacyjnego zgrupowania, nie zobowiązująca, lecz ściśle ustalona, ułatwia zbliżenie między ludźmi, osobisty kontakt, przekaz idei, kolportaż odpowiedniej literatury.
Kolejną formą agitacji jest organizowanie przez sektę specjalistycznych kursów, zbliżonych w treści do jej doktryny. Sekty organizują kursy, których celem jest np. rozwinięcie zdolności umysłu. Niektóre z nich stosują różne „techniki mistyczne”, inne propagują niezwykłe grupowe zachowania, mające uwolnić głębsze zdolności rozumienia. Kościół Scjentologii opierając się na wypracowanej przez L. R. Hubbarda filozofii oferuje po wysokich cenach kursy dianetyki. O konieczności kursu adepci dowiadują się podczas bezpłatnego, oferowanego na ulicach, testu za pomocą mechanizmu zwanego „E-meter”. Niektórzy, idąc śladem ogłoszeń reklamowych sekty, trafiają do jej ośrodków, gdzie przekonują się o „konieczności” podjęcia terapii na specjalistycznym kursie dianetyki. Kursy, wg wstępnych informacji uzyskanej w sekcie, są schodami prowadzącymi do „niewyobrażalnie wysokiego stanu Czystości (Clear)”, tzn. pełnej wolności psychicznej i duchowej. Osobom podejmującym kurs obiecuje się bardzo konkretne wyniki: „Proces scjentologiczny, poza innymi osiągnięciami, może poprawić współczynnik inteligencji jednostki, gotowość lub łatwość w nawiązywaniu kontaktów z ludźmi, postawę społeczną, umiejętność utrzymania harmonii rodzinnej, płodności, możliwości twórcze, refleks i zdrowie”.
Stosunkowo prostym sposobem agitacji jest wykład publiczny. Organizowany może być w prywatnym mieszkaniu lub w porze letniej – na leśnych polanach, w miejscach oddalonych od skupisk ludzkich. Często na ten cel wypożyczane są sale w szanowanych i poważanych instytucjach społecznych, np. na uczelniach, w zakładach naukowych, związkowych, w szkołach, w bibliotekach, teatrach czy kinach. Zaproszenia na wykłady rozplakatowane są w mieście, względnie emitowane w lokalnych rozgłośniach radiowych i telewizyjnych. Inną metodą jest ich propagowanie za pomocą ulotek i biletów rozdawanych podczas ulicznych agitacji. Wykłady bardzo często urozmaicone są występami zespołów muzycznych, bezpłatną konsumpcją orientalnych i oryginalnych potraw, wystawami fotograficznymi, taśmami video z nagraniami wypowiedzi liderów sekty lub obrazkami z jej życia. Niekiedy wykład jest połączony z próbą pierwszej medytacji lub chwilą refleksji, która ma pokazać praktyczną pracę sekty.
Jedną z najczęstszych form agitacji jest wykorzystywanie sytuacji przypadkowych, niezaplanowanych, „naturalnych”. „Apostoł” powinien być gotów do głoszenia „prawdy” w każdej dogodnej sytuacji: przyjaciołom, którzy go odwiedzają; krewnym; podczas pracy; w pociągu; w autobusie; w czasie rozmowy ze znajomymi, których spotyka od czasu do czasu; na stacji benzynowej podczas tankowania; w hotelu; w odwiedzanych podczas podróży restauracjach; w czasie zakupów. W związku z tym zaleca się, by każdy głosiciel nosił przy sobie odpowiednią literaturę, ulotki i wizytówki z adresem kontaktowym grupy. Chory głosiciel może do agitacji użyć telefonu, docierając np. wg nekrologów w prasie, do ludzi przeżywających tragedię śmierci osoby bliskiej.
Powszechną formą pracy agitacyjnej jest rozdawanie czasopism i publikacji sekty. Bardzo często jest to rozdawanie ulotek, zawierających kilka frapujących pytań i adres sekty. Niekiedy jest to agitacja połączona z handlem ładnie wydanymi książkami. Podczas transakcji podejmuje się pierwsze rozmowy i zachęca do nawiązania bliższego kontaktu z wydawcą – sektą .
Delikatną i mniej nachalną, niż bezpośredni przekaz idei sekty, formą agitacji jest organizowanie imprez kulturalnych. Mogą one być różne i o różnym stopniu „zagęszczenia” treści doktrynalnych. Ich wspólną cechą pozostaje natomiast stworzenie okazji do zetknięcia się z potencjalnymi adeptami sekty i pozostawienie pozytywnego wrażenia o wspólnocie, którą się reprezentuje. Imprezy te mogą być pomyślane jako koncerty piosenek młodzieżowych, sztuki teatralne, projekcje filmów, wernisaże, konkursy poetyckie, festiwale chórów lub zespołów religijnych.
Wyszukaną metodą agitacji, równie skuteczną jak inne, może być, podana w różnej formie, obietnica dóbr materialnych i włączenia w struktury ekonomiczne. Jest ona szczególnie popularna w społecznościach biednych, wśród ludzi borykających się z trudnościami dnia codziennego. Nie jest trudno zdobyć współwyznawców wśród grup lub pojedynczych osób, wykorzystując ich materialną nędzę, brak podstawowego wykształcenia czy po prostu słabość. Są oni w stanie przystąpić do każdej grupy za pewnego rodzaju zapłatę, która może być ofiarowana w sposób ukryty lub otwarty. Może mieć formę ofiarowania dóbr materialnych, pomocy charytatywnej, zapłaty za pracę, fundowanego stypendium, opłaty za przysługę, upominku.
Niekiedy agitacja przybiera formę zwykłych kontaktów towarzyskich. Przypadkowo rozpoczęta znajomość może być kontynuowana stwarzając pozory coraz większej zażyłości, przyjaźni, a nawet miłości, które w sposób przemyślny prowadzą w krąg wpływów sekty. Oferowanie przyjaźni lub miłości może być elementem metody zwanej „bombardowanie miłością” (ang. love bombing), podstępnym werbowaniem za pomocą flirtu lub zwykłą zachętą do spędzenia wolnego czasu w życzliwym, młodzieżowym towarzystwie . Znajomość towarzyska bardzo często bierze swój początek z zaaranżowanego przez sektę spotkania. Może mieć ono formę „posiłku w międzynarodowym ośrodku przyjaźni”, lub propozycji „spędzenia popołudnia w gronie rówieśników”. Rzadko, przy tego typu ogłoszeniach i zaproszeniach, podaje się rzeczywistych gospodarzy spotkania . Niekiedy oferuje się nocleg w rodzinie, która ma odegrać rolę misjonarzy . Bardziej zakamuflowaną formą agitacji może być zachęta do podjęcia działań politycznych. Dotyczy to zwłaszcza tych sekt, które są ściśle związane z poszczególnymi partiami lub mają w swej doktrynie elementy polityczne.
Dobrym parawanem dla działań agitacyjnych jest działalność charytatywna . Sekty prowadzą kuchnie dla ubogich, świetlice, poczekalnie, przedszkola, szkoły, organizują pomoc przy douczaniu dzieci, opiekę nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi. Niektóre, w ramach pomocy charytatywnej, organizują seanse terapeutyczne, bezpłatne zabiegi akupunktury, masażu wschodniego, ziołolecznictwa.
Często stosowaną przez sekty techniką manipulacyjną jest też pochlebstwo. W człowieku istnieje bowiem potrzeba wyjścia z anonimowości, posiadania swych indywidualnych cech i przymiotów zauważalnych przez innych, potwierdzenia siebie samego. Do trzech zasadniczych metod działania satanistów, wg Antona La Vey, autora Biblii szatana (1968), należą: słowo jako nośnik informacji – niezależnej od prawdy; pobłażliwość – znosząca granicę dobra i zła, prowadząca do samozadowolenia; muzyka – jako nośnik emocji, a nawet odurzenia. Podstawową ideą, łączącą te metody, jest kłamstwo o sobie i swym zachowaniu względem innych.
Znane są także techniki mające na celu przebudowę świadomości kandydata. Metody te prowadzą do zaburzeń poznawczych. Adept sekty jest poddany „intelektualnemu bombardowaniu”, zastosowaniu klisz blokujących myślenie, wprowadzeniu w system zamkniętej logiki lub pozbawieniu myślenia refleksyjnego. Szczególnym kompleksem manipulacji zmierzających do zmiany osobowości jest tzw. „pranie mózgu” (brainwashing). W odniesieniu do tego procesu manipulacyjnego używano też zastępczo terminów: „kontrola myśli”, „przymusowa perswazja”, „myślobójstwo”, również „nawrócenie”. Przez „pranie mózgu” rozumie się szereg różnych zabiegów i działań podejmowanych w celu dokonania zmiany przekonań, nastawień, światopoglądu oraz zmiany elementów struktury osobowości człowieka. Stanowi sposób manipulacji ludzkim zachowaniem, której celem jest uzyskanie konkretnych zmian w funkcjonowaniu osobowości człowieka. W procesach „prania mózgu” badacze wyodrębniają pięć zasadniczych grup zabiegów: rozstrajanie organizmu dla rozbicia dotychczasowej struktury osobowości; zmniejszanie poczucia bezpieczeństwa; doprowadzenie do degradacji obrazu siebie i do wyzwalania silnego poczucia winy; doprowadzenie osobowości do stanu regresji; ofiarowanie nowego życia. Na ostatnim etapie indoktrynacji następuje jedynie utrwalenie przekazanych zachowań. Dokonuje się to przez regularne, ślepe powtarzanie wzorców i bezmyślne podejmowanie szeregu działań. Uzależnienie od nowego środowiska jest już tak głębokie, że niepotrzebna jest stała kontrola. Nowi członkowie sekty sami, przez naukę prowadzenia wykładów, praktyki religijne, śpiewy, medytację i inne zachowania kontrolują odpowiednie ukierunkowanie swego umysłu. Do najbardziej radykalnych form manipulacji, jakie są obecne w niektórych sektach, należy hipnoza, niekiedy wspomagana narkotykami i środkami psychotropowymi.
Obiektami zainteresowania sekt są wszyscy ludzie, bez względu na wiek, płeć, stan i wyznanie. Gdy chodzi o pozyskiwanie nowych członków, sekty nie mają żadnych zahamowań i nie znają żadnych barier społecznych. Część z nich wykazuje „specjalizację” przy werbowaniu, adresując swoje wysiłki do jednej, ściśle określonej grupy. Niektórzy badacze zjawiska rozwoju sekt mówią nawet o pojawieniu się np. religii młodzieżowych.
Sekty wyszukują jednostki najbardziej wrażliwe, wartościowe, czułe na życie wewnętrzne, wykazujące odpowiednie predyspozycje do skupienia, życia wewnętrznego i mistycyzmu. Najczęściej nie są one świadome, że kontakt z nimi został zainscenizowany, wyreżyserowany i przygotowany przez odpowiednie techniki i metody nawiązywania kontaktów osobistych . Brak tej świadomości jest największym sukcesem metod działania sekt i warunkiem ich skuteczności.
Każdy rodzaj manipulacji, łagodny czy też radykalnie destrukcyjny, sprzeciwia się podstawowym prawom człowieka wynikającym z jego godności i wolności.